انواع ساختار سازمانی و جایگاه بانک کشاورزی
مقدمه
هدف : آشنایی با عناصر مشترک در سازمان ها و انواع ساختارها و سپس مقایسه سازمان صداوسیما با آن است
همه سازمانها
دارای ساختار منحصربه فرد ولی با این حال دارای عناصر مشترک با بقیه .
عناصر مشترک
درسازمانها:
برای طبقه
بندی سازمانها هنری منیتزبرگ یک چهارچوب ارائه کرد. هرسازمان با 5 بخش اصلی که
هرکدام ازبخشها که سازمان را تحت سلطه دراورد نوع خاصی ازساختار نمایان می شود.
1- بدنه اصلی عملیات:کارکنان مرتبط باتولید(کارهای اصلی )
تصمیات غیر متمرکز وساختار بورکراسی غیر حرفه ای
2-
بخش عالی سازمان: مدیران عالی دارای مسئولیت
کلی سازمان
کنترل متمرکز
وساختار ساده
3-
بخش میانی: پیوند هسته عملیاتی به بخش
عالی
سازمان
بابخشهای خودگردان زیاد وساختار شکل بخشی
4-
متخصصین فنی: تحلیل گرایان مسئولان اجرای
استاندارد سازی ها
کنترل با
استاندارد سازی وساختار بوروکراسی ماشینی
5-
بخش ستاد پشتیبانی: واحدهای
ستادی (خدمات پشتیبانی)
کنترل با نوعی
تبادل وتوازن دوسویه وساختار دموکراسی
ساختار ساده: شناخت این ساختار با ویژگیهایی که دارا نیست (برهان خلف): عدم طراحی دقیق،پیچیدگی کم ،رسمیت کم،اختیارات وتصمیم گیری متمرکز در دست یک نفر خاص ،مناسب سازمانهای تخت ،دارای یک هسته عملیاتی ارگانیک .
بورکراسی
ماشینی: استاندارد سازی مفهوم کلیدی
مورد تاکید همه این نوع بوروکراسی ها است.
دراین ساختار:
وظایف عملیاتی بسیارساده ،قوانین بسیار رسمی وحاکم برکل ساختار،وظایف دربخشهای
وظیفه ای گروهبندی ،اختیار متمرکز،تصمیم گیری با سلسله مراتب ،ساختار دقیق ، با
تمایز زیاد بین فعالیتهای صف وستاد است.
بوروکراسی حرفه ای: شکل گیری درربع آخر قرن 20 که درآن امکان به کارگیری متخصصین آزموده برای انجام فعالیتها درهسته عملیات به همراه کارایی ناشی از استاندارد سازی فعالیتها (ترکیبی ازاستانداردسازی وپدیده عدم تمرکز) وجود دارد.
ساختار بخشی: قدرت در ساختار بخشی در اختیار مدیران میانی است. ساختار بخشی در واقع جز یک مجموعه از واحدهای مستقل که دارای بوروکراسی ماشینی هستند و فعالیتهای آنها به وسیله دفاتر مرکزی هدایت می شود نیست.
ساختار ادهو کراسی (ساخت ویژه کار - موقت): این نوع ساختار دارای ویژگیهایی از قبیل تفکیک افقی زیاد، تفکیک عمودی کم، رسمیت کم، عدم تمرکز و حساسیت و انعطاف پذیری است. حرفه ای گرایی و رسمی سازی به طور معکوس با هم ارتباط دارند. در ادهو کراسی، قدرت بدون توجه به پست فرد در دست افراد زبده و خبره است. 1- ادهوکراسی، با استراتژی تنوع محصول و خدمات، تغییر و تحول و همچنین ریسک پذیری بالا، سازگار و متناسب است. 2- فنآوری مورد استفاده ادهوکراسی غیر تکراری است. 3- محیط سازگار و مناسب ادهوکراسی محیط پویا و پیچیده است. 4- ساختار ادهوکراسی، در سالهای اولیه چرخه حیات سازمان مناسب است.
نتیجه:
در سازمان بانک کشاورزی، وظایف تکراری ، قوانین رسمی و اختیار متمرکز می باشد. که از جمله نقاط قوت هم می توان به این اشاره کرد که بدلیل اینکه کارها استاندارد می باشند فعالیت ها کارامد صورت می پذیرد.
باتوجه به اینکه سازمان بزرگ، محیط ساده و باثبات و فناوری هم تکراری می باشد پس به جراٌت می توان گفت که ساختاری که در این سازمان حاکم است و اجرا می شود ، ساختار بروکراسی ماشینی می باشد. رسمیت زیاد ، دارای تمرکز و پیچیدگی کم.
منبع:
رابینز استیفن (1392) تئوری سازمان ساختار و طراحی سازمان، ترجمه سید مهدی الوانی و حسن دانایی فر، انتشارات صفار، چ 38
